راهکارهای پیشگیری از سرطان

خبر خوب آنکه بسیاری از سرطانها قابل پیشگیری اند. تعدادی از این بیماری ها نیز اگر به موقع تشخیص داده شوند کاملا قابل درمان خواهند بود. نیمی از افرادی که به سرطان مبتلا می شوند فرصت خوبی برای زنده ماندن دارند. بسیاری از علل بیماری سرطان و اقداماتی که در جهت کاستن از خطرات شان است شناخته شده است. در حال حاضر بسیاری از سرطانها چون زود تشخیص داده می شوند می توان بیمار را تا حد زیادی زنده نگهداشت و بیمار می تواند به زندگی خود ادامه دهد این مهم با انجام خود آزمایی و غربالگری امکان پذیر است.

مهم ترین علایمی که باید مراقب آنها باشید و با یافتن هرکدام از آنها به پزشک مراجعه نمایید، به قرار زیر است:

1- وجود توده در هرجایی از بدن مانند پستان یا بیضه

2- تغییر در یک خال پوستی

3- زخمی که بهبود نمی یابد

4- سرفه یا گرفتگی صدا بطور مداوم

5- سوء هاضمه یا اختلال در بلع بطور مداوم

6- تهوع یا سرفه خون آلود

7- تغییر در عادات طبیعی روده مانند اسهال یا یبوست بطور دایم

8- وجود هرگونه خون در ادرار یا مدفوع و هر خونریزی غیر طبیعی واژینال

9- کاهش وزن غیر قابل توجیه

10- بی اشتهایی غیر قابل توجیه

داشتن هریک از علایم فوق به معنی وجود سرطان نیست اما باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت موجود کاملا ارزیابی شود. باید دانست پیشگیری از سرطان محدود به سن خاصی نیست و باید با تغییرات تدریجی در مسیر زندگی سعی در اصلاح شیوه زندگی خود و جامعه نمود.

در این قسمت به توضیحاتی پیرامون راههای پیشگیری از سرطان می پردازیم.

تب مالت

بیماری‌ تب‌ مالت‌ یا بروسلوز که‌ در حیوانات ‌به‌ نام‌ سقط جنین‌ واگیر مرسوم‌ است‌،یکی‌ از بیماریهای‌ عفونی‌ قابل‌ انتقال‌بین‌ انسان‌ و حیوان‌ می‌باشد و با نام‌های‌دیگری‌ نظیر: تب‌ مواج‌، تب‌ دیوانه‌ وتب‌ مدیترانه‌ای‌ نیز نامیده‌ می‌شود. این‌ بیماری‌ در تمام‌ فصول‌ سال‌وجود دارد، اما در بهار و پاییز یعنی‌زمان‌ زایش‌ و شیردهی‌ دام‌ها بیشتردیده‌ می‌شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، بروسلوز به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام محسوب می گردد. عوامل شناخته شده بیماری ، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلامیازند.

این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام ، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی و از دست رفتن ارزشهای اقتصادی دامهای مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت ،

این بیماری همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می گیرد. دامهای مبتلا به بروسلوز ، معمولاَ در اولین دوره آبستنی سقط جنین نموده و در هنگام سقط جنین نموده و در هنگام سقط و تا مدتی پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمی ، باعث آلودگی محیط ، مزارع و مراتع گردیده که خود زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات گله و نیز انسان فراهم می سازد.
دفع دوره ای باکتری عامل بیماری از طریق شیر حیوانات مبتلا و نیز دفع باکتری از طریق ترشحات رحمی در دامهای فاقد علائم بالینی و سقط جنین نیز مخاطرات فراوانی را برای سایر دامها و همچنین انسان در بر دارد. با وجود اینکه از شناخت بیماری تا کنون بیش از یک قرن سپری گشته ، بروسلوز هنوز هم در بسیاری از کشورهای جهان ، بویژه کشورهای مدیترانه ای و خاورمیانه ، همچنان به عنوان به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام و از مهمترین معضلات بهداشتی جوامع مطرح می باشد وتنها تعداد محدودی از کشورهای جهان این بیماری را ریشه کن نموده یا در آستانه ریشه کنی قرار دارند

مبارزه با این بیماری وکنترل و ریشه کنی آن به دلیل کثرت گونه ای عوامل بیماریزا و کثرت گونه ای حیوانات میزبان ، دوام نسبتاَ قابل توجه باکتری عامل بیماری در محیط ، عدم کفایت برنامه های واکسیناسیون برای ریشه کنی بیماری و لزوم شناسایی و حذف دامهای عامل انتشار بیماری در مقاطع خاص از اجرای برنامه های مبارزه و لزوم هزینه شدن سرمایه های سنگین اقتصادی، همواره در بسیاری از کشورهای جهان ، با دشواریها و مشکلات عدیده مواجه بوده است.

عامل‌ بیماری‌:

نوعی‌ باکتری‌ به‌نام‌ «بروسلا» می‌باشد. این‌ میکروب‌دارای‌ چند نوع‌ است‌. نوعی‌ از باکتری‌که‌ عمدتا در گوسفند و بز دیده‌ می‌شود،مهمترین‌ عامل‌ بیماری‌ در انسان‌ است‌.

عوارض مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها در انسان

آنتی بیوتیکها از جمله داروهایی هستند که در پزشکی جدید بیشترین تجویز را دارند . آنتی بیوتیکها با کشتن و آسیب رساندن به باکتری ها ، بیماری را بهبود می بخشند . اولین آنتی بیوتیک پنی سیلین بود که تصادفاً از کشت کپک کشف شد . امروزه ، ۱۰۰ نوع مختلف آنتی بیوتیک برای درمان ناراحتی های خفیف و همچنین عفونت های خطرناک در اختیار پزشکان قرار دارد .

با اینکه از آنتی بیوتیکها برای بیماری ها و عفونت های مختلفی استفاده میشود ، این مسئله اهمیت دارد که فقط برای درمان عفونت های باکتریایی مصرف شوند . آنتی بیوتیکها در مقابل عفونت های ویروسی (مثلاً سرماخوردگی) و عفونت های قارچی بی اثر هستند .

• انواع آنتی بیوتیکها

با اینکه بیشتر از ۱۰۰ نوع مختلف آنتی بیوتیک وجود دارد ، اما اکثریت آنها از چند نوع خاص دارو ساخته میشوند . در زیر به اصلی ترین انواع آنتی بیوتیک اشاره می کنیم :

-پنی سیلین مثل پنی سیلین (penicillin) و آموکسی سیلین (amoxicillin)

- سفالوسفورین مثل سفالکسین (cephalexin)

- ماکرولید مثل اریترومیسین (erythromycin) یا ای میسین (E- Mycin)،کلاریترومیسین (clarithromycin) و آزیترومیسین (azithromycin) یا زیتروماکس (Zithromax)

- فلوروکینولونها (fluoroquinolones) مثل سیپروفلوکساسین (Cipro) ، لِووفلوکساسین (Levaquin) و اوفلاکساسین (Floxin)

- سولفونامیدها مثل کوـ تریموکسازول (Bactrim)

- تتراسایکیلین ها مثل تتراسایکیلین (Sumycin,Panmycin)

- آمینوگلیکوسیدها مثل جنتامایسین (Garamycin) و توبرامایسین (Tobrex)

بررسی انواع اسهال و راه های شیوع و پیشگیری

اسهال چیست؟

اسهال عبارت است از افزایش در تعداد دفعات دفع مدفوع یا کاهش قوام مدفوع( بیشتر آبکی شدن مدفوع). اگرچه تغییرات در تعداد دفعات دفع مدفوع و آبکی شدن مدفوع از یکدیگر متفاوت و به هم وابسته نیستند ولی اغلب اوقات این دو با هم هستند.

اسهال بایستی از 4 وضعیتی دیگری که با آن اشتباه می شود افتراق داده شود.اگر چه این وضعیتها همراهی با اسهال می کنند ولی اغلب دارای علل متفاوت و درمان های متفاوتی از اسهال هستند.این وضعیتهای دیگر عبارتند از:

1- بی اختیاری مدفوع. که شامل عدم توانایی از خود نگه داشتن از اجابت مزاج تا زمان مناسب است ، به عنوان مثال تا زمانی که فردی به توالت برسد.

2- نیاز شدید مقعدی (rectal urgency ) ، که به صورت یک نیاز شدید دفع خود را بروز داده و آنچنان قوی است که اگر یک توالت فورأ در دسترس نباشد بی اختیار می شود.

3- تخلیه غیر کامل. داشتن احساس اجابت مزاج بلافاصله بعد از یک دفع ، به طوری که در دفعه دوم مشکل در دفع بیشتر مدفوع دارند.

4- احساس مدفوع بلافاصله بعد از خوردن غذا.

چگونه اسهال تعریف می شود؟

اسهال را می توان بر اساس اصطلاحات مطلق و نسبی بر اساس تعداد دفعات دفع و یا قوام(آبکی بودن) مدفوع تعریف کرد.

– تعداد دفعات دفع. اسهال به معنی مطلق داشتن تعداد دفعات دفع بیش از حد طبیعی است.بنابر این از آنجایی که در افراد سالم حداکثر تعداد دفعات دفع مدفوع 5 بار در روز است، اسهال را می توان تعریف کرد اگر تعداد دفعات دفع بیش از 5 باشد.اسهال نسبی به معنی داشتن دفعات دفع بیش از معمول است. بنابر این، اگر فردی که معمولأ یک بار دفع مدفوع روزانه دارد ،دچار 3 دفع روزانه شود ،می گوییم دچار اسهال شده است ، اگر چه بیش از 5 بار در روز نیست و به معنی مطلق اسهال نیست .

– قوام مدفوع. تعریف اسهال به معنی مطلق کلمه بر اساس قوام مدفوع مشکل است ، چون قوام مدفوع در افراد سالم بر اساس نوع غذا تغییر می کند. بنابراین، افرادی که از سبزیجات بیشتر استفاده می کنند مدفوع شل تری در مقایسه با افرادی که از سبزیجات کمتری استفاده می کنند دارند.مدفوع شل و آبکی معمولآ غیر طبیعی است و باید به عنوان اسهال قلمداد کرد.تعریف نسبی اسهال بر اساس قوام مدفوع ساده تر است.بنابراین، فردی که دارای مدفوع آبکی نسبت به قبل می شود دارای اسهال است، اگرچه مدفوع در اندازه طبیعی با در نظر گرفتن قوامش باشد.

چرا اسهال توسعه می یابد؟

با اسهال، مدفوع معمولآ آبکی تر است هرجند که تعداد دفعات دفع افزایش یابد یا خیر . این آبکی شدن مدفوع که از نرم تا کاملآ آبکی است به علت افزایش آب در مدفوع است.در خلال یک هضم طبیعی غذا توسط ترشح زیاد آب به وسیله معده،قسمت بالایی روده کوچک، غده لوز المعده(پانکراس)،و کیسه صفرا به صورت مایع در می آید. غذایی که هضم نشده است به صورت مایع به قسمت پایین روده کوچک و روده بزرگ (کولون) می رسد.قسمت پایین روده کوچک و عمدتأ روده بزرگ آب را جذب کرده و غذای هضم نشده را تبدیل به مدفوع کم و بیش جامد شکل گرفته می کند. افزایش میزان آب در مدفوع زمانی اتفاق می افتد که معده و یا روده کوچک مقدار زیادی مایع ترشح کند، قسمت پائین روده کوچک و روده بزرگ ، آب کافی را جذب نکند، و یا هضم نشده باقی بماند< غذاهای مایع خیلی سریع تر از روده کوچک و بزرگ گذشته و آب کافی از آنها گرفته می شود. البته بیش از یکی از این روندهای غیر طبیعی ممکن است با هم در یک زمان اتفاق بیفتد.

برای مثال بعضی از ویروس ها،باکتری ها،پارازیت ها موجب افزایش ترشح ترشح مایع می شوند هم از طریق تجاوز و ملتهب کردن لایه درونی روده کوچک(التهاب باعث تحریک لایه به ترشح مایع می شود)و یا به وسیله تولید سم(مواد شیمیایی)که همچنین باعث تحریک لایه داخلی و ترشح می شود ولی بدون اینکه موجب التهاب شود. التهاب روده کوچک و بزرک در اثر باکتری و یا بیماریهای التهابی روده کوچک وبزرگ (ileitis & colitis) می تواند سرعت عبور غذا را در روده افزایش دهد، و موجب کاهش زمان در دسترس برای جذب آب می شود.وضعیتهای کولون مانند کولیت کلاژنی میتواند موجب از بین بردن توانایی جذب آب در کولون شود.

اسهال عمدتأ به دو نوع تقسیم می شود ، حاد و مزمن. اسهال حاد به مدت چند روز و تا یک هفته ادامه می یابد.اسهال مزمن را می توان از چند طریق تعریف کرد ولی اغلب بیش از3 هفته طول می کشد.مهم است که بتوان بین اسهال حاد و مزمن افتراق قائل شد زیرا که آنها معمولأ علل مختلفی دارند، و احتیاج به آزمایشات تشخیصی متفاوتی دارند، و احتیاج به درمان های متفاوتی دارند.

آب وفاضلاب

 

بیماریهای ناشی از آب

به دلیل اینکه آب نقش اساسی در بقا زندگی انسان ایفا می‌کند، در صورت آلوده بودن توانایی زیادی برای انتقال انواع گوناگونی از بیماریها و امراض را نیز دارد. این بیماریها به وسیله باکتریهای بیماری‌زا ، ویروسها ، پروتوزوئرها و کرمها در انسان ایجاد می‌شوند.
منابع و مخازن آب از جمله رودخانه ها ، کانال آبها ، دریاچه ها و سدها به ویژه در مناطق گرمسیر ، محلی مناسب برای انتشار این گونه بیماریها هستند. این نوع مخازن آب ، زمینه را برای رشد میزبانهای واسط انگلها مانند حلزونها ، ماهیان ، گیاهان آبزی و ناقلان بیماریها مانند پشه ها و سایر حشرات گزنده فراهم می‌سازند. علی‌رغم کوشش مسئولان برای تصفیه آب به خصوص در مناطق گرمسیر ، این بیماریها ممکن است ایجاد شوند. در نتیجه ، قبل از برطرف ساختن آلودگی آب باید به وضعیت بهداشتی محیط زیست مردم رسیدگی شده و آموزشهای لازم به آنها بدهند تا از آلودگی آب جلوگیری شود.
● بیماریهای با منشا آبی
معمول ترین شکل بیماری وابسته به آب ، بویژه آن شکلی که سبب آسیب بیشتری در مقیاس جهانی می‌گردد، شامل بیماریهایی است که با آب آلوده به ادرار و مدفوع انسانی، منتقل می‌شوند. آلودگی به این بیماریها ، زمانی اتفاقی می‌افتد که ارگانیسم بیماری زا به آب راه می‌یابد و این آب توسط فردی که به بیماری مصونیت ندارد مصرف می‌شود. از عمده ترین بیماریهای این دسته ، وبا ، حصبه یا تیفوئید ، پاراتیفوئید ، هپاتیت های مسری ، ژیاردیانیز ، لپتوسیپروسیس ، تولادمیا ، اسهال میکروبی و غیره هستند که یک مسیر از انتقال مدفوع تا خوراک داشته و بروز آنها بطور همزمان ، بین افرادی که از یک منبع آب استفاده کرده اند مشخص می شود.
● بیماریهای منتقل شده از طریق آب دریا یا آبهای مورد شستشو
بیماریهای مدفوعی- دهانی ناشی از آب ، امکان دارد بعنوان بیماریهای منتقل شده توسط آب شستشو ، طبقه بندی شوند. اکثر عفونتهای اسهالی در آب و هوای گرمسیری ، بیش از آنکه بعنوان یک بیماری ناشی از آب عمل نماید، بصورت بیماریهای منتقل شده از طریق آبهای شستشو عمل می‌کنند. گروه دومی از این بیماریها تعدادی از عفونتهای چشمی و پوستی را شامل می‌شوند که حتی اگر بطور معمول کشنده باشند، یک سری اثرات تضعیفی روی مبتلایان بجا می‌گذارند. بیماریهایی از این نوع شامل زخمها و دملهای پوستی باکتریایی و تراخم و جذام می‌باشند.
● بیماریهای وابسته به آب
تعدادی از بیماریها ، به ارگانیسم های بیماریزایی مربوط می‌شوند که بخشی از دو.ره زندگی خود را در آب ، یا در بدن حد واسطی که در آب زندگی می‌کند، می‌گذرانند، از این رو آلودگی در انسان ، نمی تواند با بلعیدن حد واسط یا تماس با ارگانیسم دفع شده توسط مبتلا ، ایجاد شود.
اغلب این نوع بیماریها ، توسط کرمهایی ایجاد می شوند که بیمار را اذیت کرده و تخمهایی تولید می‌کنند که توسط ادرار یا مدفوع پخش می‌شوند. آلودگی از طریق نفوذ از جداره پوست غالبا بیشتر از آلودگی از طریق مصرف مستقیم آب است. بیماری شیستوزومازیر (که در ضمن بیل‌هارزیا نامیده می‌شود) مهمترین نمونه از این دسته بیماریها است. دراکان کالیازیز (کرم گینه ای) مولد بیماری آبی دیگری است که در مناطق استوایی کاملا منتشر شده است. در این حالت میزبان حد واسط ، سخت پوست ریزی است و آلودگی انسان بدنبال خوردن آب آلوده شود، با این سخت پوستان ریز اتفاق می‌افتد. 

فاضلاب و فضولات دامی

دفع فاضلاب حاصل از شستشو

فاضلاب ناشی از شستشو ، بخشی از فاضلاب خانگی است که مواد مدفوعی و یا فاضلاب مستراح در آن وجود ندارد. فاضلاب ناشی از شستشو ، حاوی تعدادی عوامل بیماری زا است که تماس مستقیم یا غیرمستقیم آن با انسان ممکن است ایجاد بیماری نماید. این فاضلاب را باید به وسیلۀ چاهک های جذبی و یا اینکه توسط شبکۀ جمع آوری فاضلاب دفع نمود. در روستاها یا مناطقی که آب زیرزمینی بالا است و یا منطقه سنگلاخی و صخره ای است ، توسط کانالهایی با شیب مناسب، فاضلاب منازل را جمع آوری و به داخل سپتیک تانک هدایت می کنند. برای انجام این کار جلب مشارکت و همکاری مردم ضرورت دارد.

دفع صحیح مدفوع و فاضلاب

دفع فاضلاب در ایران قدیم اکثراً به صورت ابتدایی و نامطلوب صورت می گرفته است. برحسب شرایط محلی، فاضلاب خانگی در چاه ها یا محفظه های روباز مجاور توالت ها جمع آوری و پس از تخلیه آن را مستقیماً در مزارع کشاورزی به عنوان کود مورد استفاده قرار می دادند این نحوۀ دفع و نیز مجاورت چاههای دفع فاضلاب با چاههای آب آشامیدنی عامل اصلی اشاعۀ بیماریهای عفونی و انگلی و اپیدمی های وسیع بوده است.

در حال حاضر تنها تغییر و تحولی که در این زمینه به عمل آمده استفاده از گندگاه ( مخزن گنداب یا سپتیک تانک ) است. تجزیه میکروبها در مخازن مزبور تا اندازه ای در کاهش آلودگی مؤثر است، لکن استفاده مستقیم از پس آب مخزن گنداب در مزارع کشاورزی که در پاره ای از نقاط مرسوم است، مجاز نیست.

در این فصل می خواهیم با نحوه صحیح دفع مدفوع و فاضلاب و نیز مشخصات یک مستراح بهداشتی در روستا آشنا شویم.

اثرات دفع نا صحیح مدفوع

در هر جامعه ای دفع نا صحیح مدفوع از مهمترین علل شیوع بیماریها محسوب می شود؛ چرا که موجب آلودگی خاک ، منابع آب ، هوا و مواد غذایی شده و محیط مناسبی برای تخم گذاری ، پرورش ، تغذیه و انتقال آلودگی توسط حشرات به خصوص مگس فراهم می کند.

شیوع بیماریهای روده ای مثل انواع اسهال ها ، حصبه ، وبا و آلودگی هایی مانند انگل های روده ای ناشی از دفع ناصحیح مدفوع و آلوده شدن آب های آشامیدنی است.

انتقال این آلودگی ها نیز می تواند توسط حشراتی مانند مگس و سوسک انجام گیرد.

در مدفوع شخص بیمار یا به ظاهر سالم ، میکروبها و تخم انگل هایی وجود دارند که همراه با مدفوع در محیط پراکنده می شوند و در نتیجه آب آشامیدنی و مواد غذایی را آلوده نموده و مردم با خوردن آنها بیمار می شوند.

مخاطرات بهداشتی ناشی از دفع ناصحیح مدفوع را می توان به صورت زیر خلاصه نمود :

· شیوع بیماریهای عفونی و انگلی در جامعه

· مرگ و میر ناشی از بیماریهای عفونی و انگلی در جامعه

· کاهش نیروی کار و میزان تولید

· زشت و نازیبا شدن محیط زندگی

مراقبت های دوران نوزادی

 نوزادی به ۲۸ روز اول زندگی اطلاق می شود که به دلایل زیر حائز اهمیت می باشد: مراقبت نوزادی
دوران نوزادی به ۲۸ روز اول تولد اطلاق می شود که به دلائل زیر حائز اهمیت میباشد :
۱-بخش مهمی از مرگهای کودکان در سال اول زندگی مخصوصاّ در دوران نوزادی رخ می دهد .
۲-مقاومت بدن نوزاد در برابر سرماو گرما و میکروبهای بیماریزا کمتر از افراد بزرگسال است .
۳-نوزاد قادر به مراقبت از خود نیست و باید اورا از خطر بیماری حفظ کرد .
۴-چون پس از تولد ، محل زندگی نوزاد از داخل رحم مادر به دنیای بیرون تغییر پیدا می کند ، مدتی طول می کشد تا نوزاد به زندگی جدید خود عادت کند.
***مراقبتهای نوزاد بعد از تولد :
۱-برای حفظ درجه حرارت بدن نوزاد باید درجه حرارت اتاق ۲۵ تا ۲۸ درجه و هوای اتاق تازه باشد .
۲-در اتاقی که نوزاد نگهداری می شود ، باید با بستن در و پنجره از جریان سریع هوا یا کوران جلوگیری کرد.
۳-کهنه و ملافه های خیس را باید فوری عوض کرد .
۴- نوزاد را نباید روی سطح سرد مثل ملافه یا ترازوی سرد گذاشت چون خیلی زود حرارت بدنش را از دست می دهد .( برای فهمیدن حرارت بدن نوزاد ، پاهای او را لمس می کنیم . سرد بودن پاهای نوزاد نشان می دهد که درجه حرارت بدن نوزاد پائین است .
۵-داغ شدن بدن نوزاد نیز خطرناک است . نباید او را در معرض مستقیم خورشید از پشت شیشه ، کنار شوفاژ یا بخاری یا زیر کرسی گذاشت یا لباس زیاد از حد به او پوشاند.
۶- نوزاد را باید بعد از ۴ تا ۶ ساعت پس از تولد حمام کرد ( بجز نوزادان کم وزن و بد حال ).بهتر است حمام کردن نوزاد حاقل سه روز یکبار باشد . نکات لازم در مورد حمام کردن نوزاد به شرح ذیل میباشد :
-نباید نوزاد را با شکم پر حمام کرد .، نوزاد گرسنه هم به دلیل بی قراری از حمام کردن جلوگیری میکند .
-نوزاد را باید در اتا قی حمام کرد که گرم باشد و جریان تند هوا نداشته باشد .
- آبی که برای حمام نوزاد استفاده میشود باید سالم و ولرم باشد . برای امتحان کردن آب باید بجای دست از آرنج استفاده کرد .
- ۷-بند ناف نوزاد می تواند محل ورود میکروب باشد ، هرگز نباید با وسایل آلوده ناف نوزاد را دستکاری کرد ، نباید بند ناف را پانسمان کرد ، اگر بند ناف قرمز شد یا ترشح خونی یا چرکی داشت باید نوزاد را فوری نزد پزشک برد .
- ۸-برای کهنه کردن نوزاد از پارچه های با جنس نخی و کمی ضخیم استفاده شود ، کهنه را مرتب عوض کرده و با آب ولرم شسته و پس از خشک شدن لانها را اتو کرد .
- ۹-در مواردی که نوزاد دچار سوختگی ادرار شده است اقدامات زیر لازم می باشد :
- او را مرتب با آ‎ب ولرم شستشو دهید.
محل سوختگی را چرب کنید .
**زردی:
ممکن است زردی فقط در چشم نوزاد دیده شود ویا علاوه بر چشم ، مخاط و پوست بدن نوزاد نیز زرد گردد . معمولا در اثر رسوب ماده رنگی به نام بیلی روبین در قسمتهای مختلف بدن مانند چشم و پوست زردی ایجاد می شود .زردی نوزادان بر حسب زمان بروز آن علل مختلف دارد . برخی نوزادان در هفته اول پس از تولد ( بین روز دوم تا پنجم ) زرد می شوند وزردی آنها تا روز هفتم ادامه پیدا کرده و سپس کاهش می یابد این نوع زردی طبیعی است و مشکلی برای نوزاد بوجود نمی آورد .
در این حالت تغذیه نوزاد با شیر مادر باید ادامه یافته برای اطمینان ، نوزاد توسط پزشک یا کارکنان بهداشتی معاینه شود، ادامه تغذیه نوزاد با شیر مادر در این مواقع نیز لازم است .
- نکته مهم : برای درمان زردی نوزاد از دادن هر نوع ماده غذائی غیر از شیر مادر ( مانند آب قند ، ترنجبین ،شیر خشت )خودداری کنید .
*اگر زردی همراه با علائم زیر با شد خطرناک است :
-زردی روز اول
-در صورت منفی بودن گروه خون مادر و مثبت بودن گروه خون پدر .
-اگر فرزند قبلی مادر در اثر زردی فوت کرده باشد یا دچار عقب ماندگی شده باشد .
-اگر زردی شدید باشد ( کف دست و پا هم زرد شده باشد )
اگر زردی نوزاد همراه با خوب شیر نخوردن ، تب و بیحالی باشد
) خودداری نمائید .
**دفع مدفوع :
مدفوع نوزاد در ۸ تا ۲۴ ساعت اول تولد به صورت ماده سیاه رنگ و چسبنده ای است که در برخی نوزادان ممکن است تا ۵ روز بعد از تولد نیز ادامه یابد . این ماده را باید با پنبه خیس شده با آب گرم از مقعد و اطراف آن پاک کرد . دفع مدفوع نوزاد در طی روزهای اول نظم خاصی ندارد و تا حدود زیادی بستگی به نحوه تغذیه نوزاد دارد . در تغذیه نوزاد با شیر مادر ، مدفوع نوزاد شل و به رنگ سبز قهوه ای شده و گاهی دارای لخته های سفید شیر است . دفعات دفع مدفوع بستگی دارد به مقدار و دفعات شیری که نوزاد می خورد . در هفته های بعد ممکن است دفعات دفع مدفوع بیشتر شود به طوریکه نوزاد بعد از هر نوبت شیر خوردن ، مدفوع دفع کند . مدفوع نوزاد در حالت عادی شل ،‌زرد یا سبز و بدون بو است .
*نکته مهم : چنانچه نوزاد تا ۴۸ ساعت اول بعد از تولد دفع مدفوع نداشته باشد ، به پزشک مراجعه کنید.
**تغذیه با شیر مادر :
مادر باید نوزاد خود را بلا فاصله بعد از تولد به پستان خود بگذارد ، مگر اینکه وضع عمومی او یا نوزاد به عللی مساعد نباشد .
واکسیناسیون:

مراقبت های پس از زایمان

پس از زایمان
مراقبت های معمول پس از زایمان، طی ۳ ملاقات انجام می شود که ملاقات اول در روزهای ۱ تا ۳، ملاقات دوم در روزهای ۱۰ تا ۱۵ و ملاقات سوم در روزهای ۴۲ تا ۶۰ پس از زایمان انجام می شود. مراقبت های نوزاد نیز در۳ نوبت شامل مراقبت بدو تولد، مراقبت روزهای ۳ تا ۵ و مراقبت روز ۳۰ انجام می شود.

برای مادری که در بیمارستان زایمان می کند، مراقبت پس از زایمان در بیمارستان را می توان مراقبت بار اول پس از زایمان محسوب کرد.

نوزاد مادری که به هر دلیل تحت درمان داروهای روان گردان است، باید تحت مراقبت متخصص اطفال قرار بگیرد.

آموزش و توصیه:

طی ملاقات های پس از زایمان در مورد بهداشت فردی و روان و جنسی، علائم خطر، شکایت شایع، تغذیه و مکمل های دارویی، نحوه شیردهی و مشکلات و تداوم آن، مراقبت از نوزاد و علائم خطر نوزاد، مشاوره تنظیم خانواده، مراجعه برای انجام پاپ اسمیر در صورت نیاز و مراجعه برای دریافت خدمات تنظیم خانواده، بهداشت دهان و دندان به مادر آموزش دهید.

نکته: در هر ملاقات، علائم خطر را به مادر گوشزد کنید و مطمئن شوید که این علائم را فراگرفته است.

اختلال هوشیاری:

عدم پاسخگویی مادر به تحریکات وارده (نیشگون، ضربه، نور و…) یا عدم درک زمان و مکان

ارزیابی علائم خطر فوری:

در ملاقات اول و دوم، ابتدا مادر را از نظر وجود علائم خطر فوری بررسی کنید.

التهاب لثه: متورم، پرخون و قرمز شدن لثه

بررسی پرونده و آشنایی با وضعیت مادر:

در ملاقات دوم و سوم، فرم مراقبت را مرور کرده و نقایصی مانند تکمیل نبودن قسمتهای مختلف را رفع کنید.

بیماری زمینه ای:

منظور بیماری های قلبی، کلیوی، دیابت، فشارخون بالا، صرع،… است.

پاپ اسمیر:

در ملاقات سوم طبق راهنما و با تأکید به این نکته که مادر لکه بینی نداشته باشد، از دهانه رحم نمونه بگیرید.

پوسیدگی دندان:

تخریب ساختمان دندان به دنبال فعالیت میکروب های پوسیدگی زای دهان که علائم آن عبارتند از:

تغییر رنگ مینای دندان به رنگ قهوه ای یا سیاه

سوراخ شدن دندان

حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام مصرف غذاهای سرد و گرم یا ترش و شیرین

حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام فشردن دندانها بر همدیگر

تاریخ مراجعه بعدی:

تاریخ مراجعه بعدی مادر را تعیین و یادآوری کنید.

ترشحات مهبل:

خروج ترشحات چرکی و بد بو را از مهبل سئوال کنید.

تزریق رگام:

آمپول رگام را در مادر ارهاش منفی با همسر ارهاش مثبت درصورتی که هنگام زایمان دریافت نکرده باشد، طی ۷۲ ساعت اول پس از زایمان به صورت عضلانی تزریق کنید.

تجویز مکمل های دارویی: مکمل های دارویی را طبق راهنما برای مادر تجویز کنید.

نکته: توجه داشته باشید که مادر باید تا ۳ ماه پس از زایمان مکمل مصرف کند. بنابراین مطمئن شوید که مادر به میزان مورد نیاز قرص آهن و مولتی ویتامین دارد.

تشکیل پرونده:

برای تشکیل پرونده، «فرم مراقبت پس از زایمان» را تکمیل کنید.

کم خونی فقر آهن

سلول های خون سه نوع هستند. گلبول های سفید که با بیماری ها و عفونت ها مبارزه می کنند، پلاکت ها که جلوی خونریزی را می گیرند و گلبول های قرمز که در حمل ونقل اکسیژن دخالت دارند. سلول های خونی،در مغز استخوان های بزرگ بدن تولید می شـوند. مـغـز اسـتـخــوان بـــرای ســـــاخت هـمـوگـلـوبیـن و گلبول های قرمز به آهن، ویتامین 12B، ویتامین C، پروتئین ها و اسـیـد فـولـیک نیاز دارد.

آنمی(anemia) که در زبان فارسی به آن "کم خونی" گفته می شود عبارت از کاهش هموگلوبین، کاهش تعداد و حجم توده گلبول های قرمز و در نتیجه کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در گردش خون است. گلبول های قرمز و هموگلوبین درون آن ها برای حمل و نقل اکسیژن از شش ها و تحویل آْن ها به بافت های بدن ضروری می باشند. کم خونی در تمام نژادها، هر دو جنس مونث و مذکر ودر تمام سنین دیده می شود. کم خونی به‌طور وسیع، به‌عنوان یک مشکل مهم بهداشتی مخصوصا در کشورهای در حال‌توسعه مطرح است و در بسیاری از این کشورها نسبت عظیمی از جمعیت به آن مبتلا هستند.

مهم‌ترین و شایع‌ترین علت کم خونی، کمبود آهن ناشی از سوء‌‌تغذیه است. کم‌خونی‌های تغذیه ای، کم‌خونی‌هایی است که در اثر دریافت ناکافی مواد مغذی ایجاد می‌شوند. در میان فلزات حیاتی برای زندگی, آهن مهم ترین و فراوان ترین آن ها است و در بسیاری از واکنش های زیست شیمیایی بدن دخالت دارد. اگر آهن خوراکی به مقدار کافی برای ساختن گلبول قرمز خون در دسترس بدن قرار نگیرد، بدن ابتدا از ذخایر خود ( مانند آهن موجود در کبد ) استفاده می کند و در صورت ادامه کمبود آهن، ذخایر آن در بدن کاهش یافته وکم خونی فقرآهن بروز می کند. در کم‌خونی به علت کاهش تعداد یا اندازه گلبول‌های قرمز و نیز مقدار هموگلوبین موجود در آن ها، تبادل اکسیژن و دی‌اکسیدکربن بین خون و سلول‌ها دچار اختلال می‌شود.

طبق آمار سازمان جهانی سلامت، حدود 2 میلیارد نفر از جمعیت جهان دچار کمبود آهن هستند که از این تعداد سالانه یک میلیون نفر جان خود را از دست می‌دهند. کم‌خونی یک عارضه خونی شایع است که تقریبا از هر 5 زن یک نفر به آن مبتلاست ( 20% بانوان ) و در برخی از نقاط دنیا در حدود 80% کودکان دو تا پنج ساله مبتلا به کم خونی می باشند. تقریبا نیمی از موارد کم خونی مرتبط با کمبود آهن است و مهمترین علت آن هم، کمبود جذب آهن از راه مواد غذایی می باشد.

باید دانست کم خونی ممکن است به علت بیماری هایی مانند بدخیمی های خونی ( لوکمی )، کم خونی سلول داسی شکل و تالاسمی، از دست دادن بیش از اندازه خون، ناهنجاری‌های ژنتیکی، بیماری‌های مزمن، مسمومیت‌های دارویی و یا عفونت ها ایجاد شود.

کم خونی مشکلی جدی است زیرا ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد، بنابراین بررسی تمام علل کم خونی ضروری می باشد. تشخیص کم خونی معمولا نیاز به دقت و توجه خاصی دارد. ممکن است کم خونی از اولین نشانه های یک بیماری خطرناک باشد. کم خونی به تنهایی نشانه یک بیماری خاصی نیست و کاهش هموگلوبین یک علامت غیر اختصاصی می باشد که علت آن امکان دارد از یک فقر آهن تا بدخیمی متفاوت باشد. اگر شما گمان می‌برید کم‌خونی دارید، حتما پزشک خود را مطلع کنید زیرا کم‌خونی می‌تواند علامتی از یک بیماری جدی باشد.

تغذیه زنان در دوران بارداری

اگر می‌خواهید بدانید که در دوران بارداری باید چه نوع تغذیه‌ای داشته باشید این مطلب را بخوانید واگر شما قصد دارید بچه‌دار شوید، حتما با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. چرا که با این کار به شما علاوه بر حفظ سلامت خود، می توانید کودکی به دنیا بیاورید که از سلامت کامل برخوردار باشد.

به اندازه و متنوع بخورید
شما باید به خاطر داشته باشید که از این پس دو نفر هستید، اما چیزی که مهم است این است که درست، به اندازه و متنوع بخورید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از همشهری ، بعضی ها فکر می‌کنند چون باردار هستند باید هر چیزی که دم دستشان می‌آید بخورند که در این صورت، هر روز به وزنشان اضافه می‌شود، بعضی ها هم از ترس اضافه وزن حتی نیاز‌های اولیه اشان را هم به دست نمی‌‌‌‌‌‌آورند که این کار منجر به استفاده جنین از ذخایر بدنشان خواهد شد و در معرض ابتلا به سو تغدیه قرار خواهند گرفت.

اما لازم است بدانید که درسالم خواری سبب پیشگیری از سو تغذیه و دهیدراتاسیون (کم آبی) می‌شود که اینها از مهمترین فاکتورهای خطر دوران بارداری به شمار می آید.